«ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ»

Γράφει ένας φοιτητής του Τμήματος Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ.

Η πρώτη Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι αφιερωμένη στην Ορθοδοξία. Συγκεκριμένα στην νίκη της Ορθοδοξίας έναντι των αιρετικών εικονομάχων.

Κυριακή της Ορθοδοξίας: Εκείνη την ημέρα έχουμε την αναστήλωση των ιερών Εικόνων και την νίκη της Ορθοδοξίας ενάντια στους αιρετικούς εικονομάχους που θεωρούσαν την τιμή των εικόνων "ειδωλολατρεία".

Το 726 μ.Χ. ο Αυτοκράτορας Λέων ο Γ΄, επηρεασμένος από την ανεικονική ιουδαϊκή και ισλαμική παράδοση και τις εικονομαχικές θεωρίες, εξέδωσε αυτοκρατορικά διατάγματα τα οποία απαγόρευαν την ύπαρξη και την προσκύνηση των ιερών Εικόνων. Την ίδια περίοδο, ορισμένοι χριστιανοί προχωρούσαν σε ακρότητες με τα ιερά λείψανα και τις ιερές εικόνες. Έτσι, προκλήθηκε διαμάχη στο σώμα της Εκκλησίας και η αυτοκρατορία χωρίστηκε σε δύο φοβερά αντιμαχόμενες ομάδες: τους Εικονομάχους και τους Εικονολάτρες.
Τα αποτελέσματα οδυνηρά. Η αναταραχή ήταν αφάνταστη. Οι διώξεις φοβερές. Μεγάλες πατερικές μορφές ανάλαβαν να υπερασπίσουν την ορθόδοξη πίστη. Θύματα αυτής της μανίας και της διάσπασης ήταν μεγάλοι Πατέρες και Άγιοι της Εκκλησίας μας όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης.
Αυτή η διαμάχη κράτησε 120 χρόνια περίπου. Στο μέσο αυτής της περιόδου (787 μ.Χ.) η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος διεκήρυξε την τιμητική προσκύνηση των εικόνων, διδασκαλία που διατηρεί ως και σήμερα η Εκκλησία. Στην εικόνα αποδίδεται τιμή και όχι προσκύνηση και λατρεία και δεν είναι ειδωλολατρία η τιμή των εικόνων καθώς η τιμή «ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει». Παρά την απόφαση της Συνόδου όμως, η Εικονομαχία συνεχίστηκε μέχρι το 842, οπότε και έληξε οριστικά με την αναστήλωση των ιερών Εικόνων από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα και τον γιο της Μιχαήλ.
- Είναι ειδωλολατρεία η προσκύνηση των εικόνων;
- Όχι. Δεν προσκυνούμε το ζωγραφισμένο ξύλο αλλά το πρόσωπο επί του οποίου εικονίζεται. Τιμούμε και δοξάζουμε τους Αγίους, τους Αγγέλους και περισσότερο, προ πάντων, την Υπεραγία Θεοτόκο, αλλά μόνο στον Τριαδικό Θεό προσφέρουμε λατρεία. Στον Πατέρα, τον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα. Άλλο λατρεία και άλλο τιμή και σεβασμός ο οποίος, όπως είπαμε, απευθύνεται στο πρόσωπο που εικονίζεται.

«Παίρνω το θάρρος και εικονίζω τον αόρατο Θεό, όχι ως αόρατο, αλλά ως ορατό, που έγινε για μας προσλαμβάνοντας σάρκα και αίμα. Δεν εικονίζω την αόρατη Θεότητα, αλλά εικονίζω τη σάρκα του Θεού που έγινε ορατή» σημειώνει χαρακτηριστικά ο Όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Μεγάλη λοιπόν και ανεκτίμητη κληρονομιά για εμάς τους Ορθόδοξους Χριστιανούς του 21ου αιώνα η Ορθοδοξία. Η Ορθοδοξία δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι απλώς και μόνο μια θεωρητική γνώση της αλήθειας για το Θεό. Είναι η ορθή και σωστή δοξολογία του Θεού, η λογική λατρεία, ένα γεγονός, μία ζωή και μία παράδοση στο πέρασμα των αιώνων. Δεν είναι η καθυστερημένη αντίληψη, ούτε το πείσμα των ανατολικών χριστιανών, αλλά είναι η αλήθεια των πραγμάτων, ένας κόσμος και ένας τρόπος ζωής ξεχωριστός σύμφωνα με την αποστολική και πατερική παράδοση. Ορθόδοξος είναι αυτός που πιστεύει, δηλαδή λατρεύει, ορθά το Θεό, ή αντίστροφα, αυτός που λατρεύει, δηλαδή πιστεύει, ορθά το Θεό. Κατά τον Μέγα Αθανάσιο στην προς Σεραπίωνα Επιστολή του, οι Χριστιανοί οφείλουν να παραμένουν αμετακίνητοι εις «αυτήν την εξ αρχής παράδοσιν και διδασκαλίαν και πίστιν της Καθολικής Εκκλησίας ην ο μεν Κύριος έδωκεν, οι Απόστολοι εκήρυξαν και οι Πατέρες εφύλαξαν».
«Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν Οἰκουμένην ἐστήριξεν».

Θ.Χ.