«ΠΑΝΤΑ ΧΟΡΗΓΕΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ»

Γράφει φοιτητής του Τμήματος Ποιμαντικής & Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ.

Η εορτή της Πεντηκοστής και του Αγίου Πνεύματος είναι κοινή, μία εορτή κατά την οποία εορτάζουμε το γεγονός της Εκκλησίας, δηλαδή την φανέρωση της πάνω στη γη.

Κατά τις τελευταίες του στιγμές εδώ στη γη ο Ιησούς Χριστός, όταν πλησίαζε η ώρα να πορευθεί προς τον Πατέρα, με τέτοια λόγια έδινε θάρρος κι ελπίδα στους μαθητές Του: «Πάλιν ἔρχομαι... οὐκ ἀφήσω ὑμᾶς ὀρφανούς». Και τους φανέρωσε τί ακριβώς εννοούσε. Θα παρακαλέσω, τους είπε, τον Πατέρα κι εκείνος θα σας δώσει άλλον παράκλητο, να μένει μαζί σας για πάντα. Κι αμέσως τους εξήγησε ποιος θα ήταν αυτός, που η παντοτινή του παρουσία θα τους ενίσχυε και θα τους παρηγορούσε: το Άγιο Πνεύμα, «τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας».
Το πρωί της 13ης Μαΐου του 33 μ.Χ. οι Απόστολοι και η Υπεραγία Θεοτόκος είχαν συγκεντρωθεί στο Υπερώο της Σιών «ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό». Ξαφνικά, ακούστηκε από τον ουρανό μία παράξενη βοή, σαν ένας δυνατός άνεμος που γέμισε όλο το σπίτι. Τότε παρουσιάστηκαν κάτι σαν γλώσσες φωτιάς οι οποίες στάθηκαν πάνω από το κεφάλι κάθε μαθητή. Ήταν το Άγιο Πνεύμα! Που τους καθάρισε από τις αμαρτίες, τους φώτισε το νου και τους χάρισε την ικανότητα να μιλούν Ελληνικά (που ήταν η παγκόσμια γλώσσα της εποχής) και διάφορες γλώσσες.
Το ακροατήριο των Αποστόλων εκείνη την ημέρα της Πεντηκοστής ήταν πολυεθνικό. Ήταν Ιουδαίοι, Έλληνες, «Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται, καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν  Ἀσίαν, Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ρωμαῖοι, Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ  Ἄραβες». Ο Χριστός δεν κάνει διακρίσεις αλλά «πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν». Εκείνη την ημέρα ο Απόστολος Πέτρος με το κήρυγμά έφερε στην χριστιανική πίστη 3.000 ανθρώπους, οι οποίοι και βαπτίστηκαν. Αυτοί και σιγά-σιγά περισσότεροι αποτέλεσαν την Εκκλησία, την πρώτη χριστιανική κοινότητα που έγινε το «ἔθνος, τὸ ποιοῦν τοὺς καρποὺς τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ»!

«Ἐκκλησία εἶναι ὁ Χριστός»

Τι είναι όμως η Εκκλησία; Εκκλησία είναι το Σώμα του Χριστού το οποίο έχει κεφαλή της τον Χριστό και μέλη ο λαός Του, όσοι βαπτιστήκαμε και μετέχουμε στο τραπέζι των ιερών μυστηρίων∙ «ὑμεῖς ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους». Σ΄ αυτό το τραπέζι της ζωής ο Χριστός μας προσφέρει το Σώμα Του και το Αίμα Του καλώντας μας να γίνουμε «θεοφόροι». Εκκλησία είναι «τὸ μυστήριον τὸ ἀποκεκρυμμένον ἀπὸ τῶν αἰώνων καὶ ἀπὸ τῶν γενεῶν» που φανέρωσε ο Χριστός την ημέρα της Πεντηκοστής. Εκκλησία είναι η ζωντανή σχέση των ανθρώπων, ο τρόπος ελευθερίας και αγάπης με τον οποίο ζουν. Και ο τρόπος με τον οποίο ζούμε οι άνθρωποι μέσα στην Εκκλησία λέγεται εκκλησιαστικότητα. Η εκκλησιαστικότητα είναι αντανάκλαση της τριαδικότητας, δηλαδή του τρόπου ύπαρξης του Θεού. Και ποιος είναι αυτός ο τρόπος ύπαρξης; Ο Θεός, ως Θεός αγάπης που είναι, είναι μία κοινότητα, μία συντροφιά, μία κοινωνία τριών προσώπων, μία κοινωνία ελευθερίας και αγάπης.
Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα και ομοίωση δική του, έδωσε την εκκλησιαστικότητα που είναι για τον άνθρωπο ότι είναι για τον Θεό η τριαδικότητα. Αλλά με την απομάκρυνσή του από τον Θεό ο άνθρωπος αλλοιώνει την θεία εικόνα και υποκαθιστά την εκκλησιαστικότητά του με τον ατομικισμό και τον εγωισμό που τον οδηγεί στον θάνατο.
Ο Χριστός με την την ενανθρώπισή του αποκαθιστά την ανθρώπινη φύση, στην παλιά της κατάσταση και έτσι ξαναζωντανεύει, την εκκλησιαστικότητα του ανθρώπου και την πραγματώνει με την φανέρωση της Εκκλησίας.
Επομένως η Εκκλησία δεν είναι διοίκηση, δεν είναι οργάνωση, δεν είναι εξουσία, αλλά είναι κοινωνία, συνομιλία, συνύπαρξη, συμβίωση, συνοδοιπορία, συμμετοχή, συνεύρεση, διακονία. Στην Εκκλησία δεν σώζεται ο ισχυρός, ο τέλειος, ο καπάτσος, ο καταφερτζής, εκείνος που τα κατάφερε, που νίκησε, που εξυψώθηκε, αλλά εκείνος που ταπεινώθηκε, που πόνεσε, που δυσκολεύτηκε, που ταλαιπωρήθηκε, λαβώθηκε και στην αγάπη αναστήθηκε. Στην Εκκλησία οι άνθρωποι μοιράζονται με τους άλλους τον εαυτό τους, το βιό τους, τον χρόνο τους, τις ανησυχίες τους, την δημιουργικότητά τους, τη χαρά τους, την λύπη τους, την πίκρα τους, την απόγνωσή τους, την ελπίδα τους, την πίστη τους. Και αυτή η ενότητα και η κοινωνία επιτυγχάνεται όταν μέσα στον άνθρωπο κατοικεί το Άγιο Πνεύμα, διότι η Εκκλησία είναι θεσμός του Αγίου Πνεύματος. 

Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Εκπορεύεται από τον Πατέρα και τελειοποιεί τα πάντα. Η Β΄ Οικουμενική Σύνοδος διεκήρυξε ότι το Άγιο Πνεύμα είναι «ζωοποιόν». Είναι η ψυχή του ανθρώπου, η καρδιά της κοινωνίας, η ζωογόνος πνοή της αληθινής προόδου, ο χορηγός της ποθητής ενότητας. Μόνο Αυτό δημιουργεί ενότητα, εδραιώνει την ειρήνη, φέρνει στους ανθρώπους την αγάπη, ανακαινίζει την καρδιά, φωτίζει τον νου, καθοδηγεί την πράξη, διακηρύσσει την αλήθεια. Αυτό είναι η πηγή που χορηγεί τα πάντα∙ τη ζωή, την αλήθεια, τη σωτηρία. Συντηρεί τον κόσμο και αναγεννά τον άνθρωπο∙ του ενισχύει τη θέληση, του καθαρίζει το συναίσθημα, του καίει την αμαρτία, του αναζωπυρώνει το φρόνημα, του ανακαινίζει την ψυχή.
«Πάντα χορηγεῖ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον· βρύει προφητείας, ἱερέας τελειοῖ, ἀγραμμάτους σοφίαν ἐδίδαξεν, ἁλιεῖς θεολόγους ἀνέδειξεν. Ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας». «Ο δὲ καρπὸς τοῦ Πνεύματός ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια». Αυτά είναι τα 9 χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο. Η κλίση στην προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου είναι χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, π.χ. κάποιος έχει πολύ καλή φωνή, άλλος το λέγειν, άλλος ηγετικές ικανότητες, άλλος πολύ καλό γραπτό λόγο, άλλος έντονη διάθεση για προσφορά και διακονία κοκ. «Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, φῶς, καὶ ζωή, καὶ ζῶσα πηγὴ νοερά, Πνεῦμα σοφίας, Πνεῦμα συνέσεως, ἀγαθόν, εὐθές, νοερόν, ἡγεμονεῦον καθαῖρον τὰ πταίσματα».
Το Πνεύμα του Θεού αποκαθιστά την εμπιστοσύνη και την επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους, γιατί δεν είναι πνεύμα ανταγωνισμού, αλλά πνεύμα προσφοράς. Ο άνθρωπος που έχει το Πνεύμα του Θεού μέσα του δεν σκέπτεται τι θα πάρει από τον άλλο, αλλά τι θα του δώσει. Δεν βλέπει τον συνάνθρωπό του σαν ανταγωνιστή, αλλά ως συναγωνιστή.
Το Άγιο Πνεύμα πέμπεται και σ΄ εμάς. Για να παράγουμε έργα του Θεού. Σήμερα βρίσκεται ανάμεσά μας και μας φωτίζει και μας καθοδηγεί. Μέσα στον καθένα κατοικεί το Πνεύμα του Θεού και μέσα σ’ όλους μας, δηλαδή στην Εκκλησία, μένει ο Παράκλητος.
Γι’ αυτό στη σημερινή και αυριανή κοινή γιορτή ας ζητήσουμε την «ενότητα του πνεύματος» κι ας ευχηθούμε όλη μαζί η Εκκλησία: «Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε, τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας... ἐλθέ, καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν» για να μπορέσουμε ο καθένας και όλοι μαζί να ζήσουμε την νέα ζωή, να οδηγήσουμε τους συνανθρώπους μας στον Χριστό, να κάνουμε το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού καθημερινή πραγματικότητα. Αμήν.

Πηγές:
* «Πριν και μετά το Πάσχα», π. Φιλοθέου Φάρου, Αθήνα 1992, σσ 173-180.
* «Κήρυγμα για την Κυριακή της Πεντηκοστής», π. Αμβροσίου Σταμπλιάκα, 22 Ιουνίου 2013.

Θ.Χ.